• تصفیه خسارت یا تسویه خسارت

    ارسال شده توسط علی سلطانی در 19 دسامبر 2020 در 11:17 ق.ظ

    غلط ننویسیم (دکتر ابوالحسن نجفی) تصفیه ی حساب: در دوران اخیر بعضی گمان کرده اند که «تصفیه‌ی حساب» غلط است و به جای آن باید «تسویه ی حساب» بگویند. بعضی از فضلا (از جمله سعید نفیسی ، در مکتب استاد، ص۶۴) نیز بر این تصوّر غلط صحّه گذاشته‌اند.

    تصفیه در عربی به معنای «پاک کردن و پالوده کردن» است و «تصفیه‌ی حساب» در موردی به کار می رود که حساب پرداخته و پاک شده باشد و دیگر کسی طلبکار نباشد. همین ترکیب مَجازاً به هر نوع اقدام عملی برای انتقام جویی و کینه کشی اطلاق می شود؛ ولی «تسویه» یعنی «مساوی کردن ،یکسان کردن» ، هم سطح کردن (مثلاً زمین ناهموار را) و «تسویه ی حساب» به معنای «ایجاد تعادل و موازنه در حساب» است.

    این ترکیب در معنای مجازی به کار نمی رود و با « تصفیه ی حساب» مرادف (هم معنی) نیست.

    نمونه ی معیار: خدمتم که تمام شد، برگه ی تصفیه حساب را گرفتم و با خوش حالی به حسابداری رفتم.

    نمونه ی معیار: مدتی بود دفترها را ثبت روزانه نکرده بودیم. نمی دانستیم چقدر بدهکاریم و چقدر بستانکار. امروز حساب ها را ثبت کردیم و خوشبختانه تسویه شد. (یعنی میزان بدهکاری و بستانکاری مساوی شد. تسویه حساب، بیشتر در حسابداری کاربرد دارد.)

    ……………………………….

    در محاوره نیز می‌گوییم حسابم را با طرف صاف کردم! (نمی‌گوییم مساوی کردم!)(تصفیه حساب)

    در حسابداری می‌گوییم: حساب بستانکار و بدهکار را مساوی کردم. (تسویه حساب)

    پس تسویه حساب ، عمومیت ندارد و فقط در سیستم حسابداری کاربرد دارد.

    نظر شما چیست؟

    فرهاد عظیمی پاسخ داد 3 سال، 3 ماه پیش 5 عضو · 4 پاسخ ها
  • 4 پاسخ ها
  • آواتار مصطفی ملکی

    مصطفی ملکی

    عضو
    19 دسامبر 2020 در 11:55 ق.ظ

    سلام

    به نظر من کلمه تسویه واژه مناسبتری برای جبران خسارت است . وقتی به زیاندیده خسارتی وارد میشود و او برای جبران آن مبلغی دریافت میکند و در واقع قرار است به وضعیت قبل از خسارت برگردد یا با آن برابر شود. در قانون بیمه هم اشاره شده به برگشتن به حالت پیش از حادثه که نوعی ایجاد تساوی است بنابر این کاربرد تسویه حساب ایرادی ندارد.ضمن اینکه مبلغ خسارت به نوعی بدهی شرکت بیمه به زیاندیده یا بیمه گذار هم محسوب شده و از این زاویه هم به کاربردن لغت مذکور پسندیده است .

  • آواتار محمدسعید الفتی

    محمدسعید الفتی

    عضو
    21 فوریه 2021 در 5:33 ق.ظ

    سلام. در به کار بردن واژه تصفیه با نوشتار جناب آقای سلطانی موافقم.

  • آواتار حمید علیجانی

    حمید علیجانی

    عضو
    15 سپتامبر 2021 در 7:35 ب.ظ

    با سلام،

    مستند به دانش نامه بیمه به نقل از فرهنگ بیمه و بازرگانی آقای دکتر محمود صالحی و ترمینولوژی حقوق دکتر لنگرودی واژه تصفیه خسارت صحیح است.

  • آواتار فرهاد عظیمی

    فرهاد عظیمی

    عضو
    17 سپتامبر 2021 در 11:19 ق.ظ

    به نظر من علت این ابهام و کاربرد این دو کلمه به جای هم این است که این دو کلمه هم در معنا (تا حدودی)، هم در مفهوم و حتی در تلفظ شبیه هم هستند.

    من با نظر آقای ملکی و استاد سعید نفیسی موافقم (ما سه تا رو کجا می برین😅) یعنی در بیمه کاربرد تسویه درست است. اما دلایلم:

    تصفیه برای وقتی به کار می رود که می خواهیم حساب کتاب بکنیم و ببینیم چندچندیم. «بدهکار»یم یا «بستانکار» یا «یر به یر» ولی تسویه برای زمانی به کار می رود که پس از «تصفیه حساب» مشخص شود که یا بدهکاریم و یا بستانکار. در این حالت «تسویه» می کنیم تا یر به یر شویم.

    اگر به ترمینولوژی حقوق دکتر لنگرودی هم مراجعه کنیم در مقابل واژه تصفیه نوشته: «تفریغ حساب و تعیین بدهی و مطالبات که در نتیجه آن رقم قطعی مبلغ اعلام گردد.»

    در زبان روزمره هم تا حدودی این موضوع رعایت می شود. مثلا کارفرما به کارگرش می گوید برو تصفیه حسابت را بگیر. کارگر وقتی به کارگزینی مراجعه می کند ابتدا به حسابش رسیدگی می شود که با توجه به وجود پرداخت هایی مانند وام و مساعده و … احتمال دارد کارگر از کارفرما طلبکار یا به وی بدهکار و یا یربه یر باشد. اگر طلبکار بود با وی تسویه می شود.

    عباراتی چون اداره تصفیه، مدیر تصفیه و … نیز همین معنا و مفهوم را دارد. مثلا مدیر تصفیه به حساب و کتاب رسیدگی می کند تا مشخص کند که ورشکسته با دیگران چندچند است.

    اما در خصوص تسویه؛ فرهنگ فارسی معین نوشته «برابر کردن، مساوی ساختن، یکسان کردن»

    این هم می تواند بدین معنا باشد که مثلا قبلا تصفیه حساب شده و طلب و بدهی مشخص شده وحالا می خواهند این بدهی را از بین ببرند و دو طرف را یکسان کنند.

    حال برگردیم به عنوان گفتمان یعنی«تصفیه خسارت یا تسویه خسارت»؟ به نظر من با توجه به اینکه رسیدگی به حساب و کتاب و … در خصوص خسارت قبلا انجام شده ومبلغ خسارت مشخص گردید و حالا فقط بحث پرداخت بدهی بیمه گر به زیاندیده مطرح است عبارت تسویه خسارت درست است.

Log in to reply.