پاسخ به: فرانشیز گواهینامه در خسارت های بدنه

[بهزاد توژان]

سلام و عرض ادب خدمت دوستان و همراهان عزیز

جناب آقای رشید بحث جالبی را مطرح نموده اند که جای تامل خواهد داشت.

اجازه بدید با هم یه کم به عقب برگردیم:

تعریف فرانشیز در بند 6 از ماده 2 آئین نامه شماره 53(یا همان شرایط عمومی بیمه‌نامه‌ی بدنه) چنین بیان شده است:

“بخشی از هر خسارت است که به عهده بیمه گذار است و میزان آن در بیمه‌نامه مشخص می گردد”.

همچنین در بند “ب” ماده 19 آئین نامه شماره 53 نیز چنین عنوان شده است:

“خسارت هایی که مشمول تعریف خسارت کلی نباشند، خسارت جزئی تلقی می شوند. ملاک تعیین خسارت جزئی ، هزینه تعمیر پس از کسر استهلاک و فرانشیز و افزودن هزینه نجات و حمل تا حد مقرر خواهد بود”.

و در نهایت در تبصره 1 از ماده 20 آئین نامه شماره 53 برای آخرین بار از فرانشیز چنین یاد شده است:

“بیمه گر می تواند به جای پرداخت نقدی خسارت، موضوع بیمه را در مدتی که عرفا” کمتر از آن میسر نیست تعمیر کند یا وسیله نقلیه مشابهی را در عوض آنبه تملک بیمه گذار درآورد. در هر حال فرانشیز و استهلاک بر عهده بیمه گذار خواهد بود”.

پس در شرایط عمومی بیمه نامه بدنه اشاره ای به میزان و مبلغ فرانشیز نشده است.

ولی شرکت های بیمه‌گر، در شرایط اختصاصی بیمه‌نامه‌های بدنه خود، تعاریف متفاوتی را از فرانشیز بیان داشته اند، تقریبا” تمام بیمه‌گرها فرانشیز حادثه اول اعلامی را 10% ، حادثه دوم اعلامی را 20% و حوادث سوم به بعد را 30% ملاک محاسبات خود قرار داده اند. با این حال حداقل ریالی این میزان در شرکت های مختلف با یکدیگر متفاوت می باشد. یک شرکت حادثه اول را حداقل 100.000 ريال کسر میکند، شرکت دیگر حداقل 500.000 ريال. یک شرکت حادثه دوم را حداقل 200.000 ريال کسر میکند، شرکتی دیگر حداقل 500.000ريال و شرکتی دیگر هم حداقل 1.000.000 ريال.

کسر نمودن فرانشیز سن و یا تاریخ صدور گواهینامه راننده نیز نزد شرکت های بیمه گر، تعاریف متفاوتی دارند:

یک شرکت از رانندگان زیر 30 سال تمام فرانشیز کسر میکند، شرکت دیگر از رانندگان زیر 25 سال، شرکتی دیگر سن راننده را در محاسبات خود لحاظ نمی کند.

ولی تقریبا در ذهن کارشناسان شرکت های بیمه این طور تعریف شده است که اگر سن راننده زیر 25 سال تمام باشد و یا از تاریخ صدور گواهینامه وی کمتر از سه سال گذشته باشد، مشمول 10% فرانشیز مازاد بر فرانشیز اصلی بیمه نامه خواهد بود.

این احتمال وجود دارد که در حادثه اعلامی، راننده خودروی موضوع بیمه مقصر نباشد. دوحالت پیش می آید: یا مقصر شناخته شده ای وجود دارد یا وجود ندارد.

اگر مقصر شناخته شده ای وجود داشته باشد، قسمتی از خسارت که در تعهد مقصر باشد(با در نظر داشتن تبصره های 3 و 4 از ماده 8 قانون بیمه شخص ثالث) از مقصر یا بیمه‌گر وی دریافت می شود و در صورتیکه میزان خسارت وارده به خودروی موضوع بیمه فراتر از تعهدات مقصر حادثه باشد بیمه گذار مابقی خسارت خود را از محل بیمه نامه بدنه و با در نظر گرفتن فرانشیز سن و یا گواهینامه راننده مطابق با شرایط اختصاصی شرکت بیمه گر بدنه خود، محاسبه و دریافت میکند.

همچنین در مواردی ممکن است مقصر شناخته شده ای وجود نداشته باشد، به عنوان مثال ممکن است خودرو در محلی پارک باشد و توسط اتومبیل های دیگر دچار خسارت شده باشد، یا توسط افراد ناشناس تخریب شده باشد و یا لوازم آن توسط سارقین به سرقت رفته باشد. در اینگونه موارد چون تعریف کامل و جامعی از فرانشیز سن و گواهینامه راننده نشده است، بهتر است به ماهیت وجود صنعت بیمه که اطمینان خاطر بیمه گذار را میطلبد رجوع شود.

گاهی ممکن است شخصی فاقد گواهینامه، اتومبیل را در آن محل پارک کرده باشد، این امر نمی تواند بیمه گر را از جبران خسارت وارده تبرئه نماید.

به نظر بنده هم، کسر فرانشیز گواهینامه و یا سن راننده در این گونه موارد مجاز و قانونی نمی باشد.