-
پیدایش بیمة عمر یونیورسال
بخش اول Universal Life Insurance
مقدمه:
واژة انگليسی یونيورسال را به زبان فارسی بیشتر به معنی جهانی یا جهانشمول می شناسیم. اما این واژه به ويژه موقعی که در ترکیبی از اصطلاحات بیمه ای به کار برده می شود از معنی جهانی یا جهانشمول آن فاصله می گیرد و به معانی دیگر آن یعنی همه گونه، کلی، فراگیر، کامل و یا جامع نزدیک می شود. در واقع مفهوم این واژه در اصطلاحات بیمه ای همه جانبه بودن یا منعطف بودن موضوعی است. شاید علت اینکه از واژه یونیورسال در نام گذاری این نوع بیمة عمر استفاده شده منعطف و چند منظوره بودن شرایط آن است؛ چون شرایط بیمه نامه به درخواست بیمه گذار و آن گونه که مورد نظر بیمه گذار است قابل تغییر و تنظیم است. این نوع بیمه در ایران به عنوان بیمه عمر شناور هم نامیده می شود.
تاريخچه بيمه عمر يونيورسال
تا قبل از معرفی بیمه عمر یونیورسال، ابتدا در امريکا بيمه نامه های عمری که در برگيرنده عمر زمانی (Term Life) و انباشت وجه (Accumulation Fund) بود، وجود داشته است لیکن در ابتدای دهه 70 میلادی با توجه به تأثير ناپسند ناشی از تحولات اجتماعی و اقتصادی در امريکا بر بيمه های عمر که نوعی تهدید به حساب می آمد شرکت های بيمه امريکايی تلاش کردند که با معرفی بيمه عمر یونيورسال چنین تهدیدی را به فرصت تبديل کنند.
در سال 1971 شخصی به نام آقای دينی (G.R.Dinney) در اولين سخنرانی خود موقعی که به رياست انستیتوی اکچوئری کانادا منتصب شده بود، با هشدار در مورد افق تيرة صنعت بيمه ، که آینده بیمه عمر را به « افتادن در گرداب » تشریح کرده بود ، به تشریح محصولی پرداخت که آن را طرح «بيمه عمر یونيورسال» (Universal Life Plan) ناميد.
در این میان، شرکت امريکايی تیلینگست اند کمپانی (Tillinghast & Company) عرضه بيمه عمر یونیورسـال با نـام «بيمه نامه عمر یونيورسـال» (Universal Life Insurance Policy) در سال 1975 شروع کرد. آقای اندرسن رئيس وقت شرکت مذکور علت عرضه اين بيمه نامه را ناکارآمدی بيمه تمام عمر در پاسخگويی به نياز مشتريانش مطرح می کند. وی معتقد بود بيمهنامه تمام عمر، تورم حاصل از تحولات اجتماعی و اقتصادی آن دوران را پوشش نمی دهد و بسياری از مشتريان برای جبران تورم، پس اندازهای خود را متوجه بازارهای سرمايه ديگر میکنند و در پی تغيير بيمه نامه تمام عمر خود يا خريد بيمه عمر زمانی خواهند بود. با چنین روندی، شرکت های بيمه سهم بزرگی از بازار سرمايه خود را از دست می دادند. او مدعی بود که رقابت حاصل از هيجان رشد بيمه نامه عمر یونيورسال چنان بالا خواهد گرفت که برخی از شرکت های بيمه، بیمه نامه های تمام عمر خود را به بيمه نامه عمر یونيورسال تبدیل خواهند کرد و ساير شرکت های بیمه نيز به جای بيمه نامه تمام عمر، بيمه نامه عمر یونيورسال خواهند فروخت و با ارتقا فروش بيمه نامه عمر یونيورسال ، شرکت های بيمه ملزم به بازنگری ، سازماندهی شبکه فروش و نحوه پرداخت کارمزد در مقايسه با بيمه تمام عمر خواهند شد. متأسفانه بيمه عمر یونيورسال شرکت مذکور با موفقيت روبرو نشد، زیرا این بيمه نامه متشکل از بيمه عمر زمانی (Term Life) و مستمری تأخيری (Deferred Annuity)[1] بود. در آن دوران سرمايه فوت بيمه های مستمری مشمول قانون ماليات بر درآمد فدرال می گرديد وهمین موضوع مشکلاتی را برای ذی نفعان ایجاد نمود و بدين ترتيب اشتياق برای فروش بيمه عمر يونيورسال در سال های 1977 و 1978 در آمریکا فروکش کرد.
در سال 1979 شرکت بيمه عمر کاليفرنيا (Life Insurance Company of California) که بعداً به ای. اف هاتن لايف (E.F.Hutton Life) و اکنون فرست کپيتال لايف [(First Capital Life) تغییر یافته، دو بخش عمر زمانی و مستمری بیمهنامه را در يک قرارداد واحد ادغام نام و آن را « بيمه عمر کل»(Total Life) نامیده که اکنون به بيمه عمر کامل (Complete Life) تغيير نام يافته است.
در سال 1980 چند شرکت کوچک از قرارداد شرکت هاتن پيروی و سال 1981 آغاز ورود شرکت های بیمه مهم به بازار بيمه عمر يونيورسال بود؛ به ترتيبی که در اواخر سال 1983 تقريباً همه شرکت های بيمه بزرگ حداقل يک يا چند نوع بيمه نامه عمر يونيورسال در بازار عرضه می کردند. البته تصويب قوانين جدید در سال های 1982 و 1984 موجب شد که ابهامات موجود در بيمه يونیورسال مرتفع گردد و در نتيجه بيمه عمر یونیورسال به محصولی پایدار تبديل شود.
آمار منتشره توسط انجمن بازاريابی و پژوهش بيمه عمر [2](LIMRA) نشان می دهد که حق بيمة، بیمه نامه های عمر يونيورسال از سال 1980 به سرعت رشد يافت و سپس تا حدودی باکاهش روبرو شد. بالاترين سهم حق بيمه مربوط به سال 1385 است که علت اصلی آن تخصيص بالاترين نرخ بهره به محصولات بيمه عمر يونيورسال، در مقايسه با ساير محصولات سنتی عمر بوده است. در اوایل دهه 80 میلادی بخش عمده بيمه عمر یونيورسال شامل تبديل سایر بيمه نامه های عمر به بيمه عمر يونيورسال به دليل اعمال نرخ بهره بالاتر است. حتی بسياری از شرکت های بیمه به نمايندگان خود بخشی يا تمام کارمزد سال اول را برای تبديل این بیمه نامه ها ، می پرداختند.
تا سال 1985 فروش بيمه عمر يونيورسال به استثنای محصولاتی با سرمايه های پايين ، جايگزين محصولات بيمه عمر سنتی گرديد. البته ، با افزايش ميزان سود مشارکت در منافع در بيمه های عمر سنتی همراه با تخصيص سود مشارکت که به نرخ بهره بيمة عمر یونيورسال نزديک بود، به تدريج موج جايگزينی بيمه نامه فروکش کرد. نرخ بهرة بيمه عمر یونيورسال به دليل کاهش نرخ بهره در بازار به طور کل پايين آمد و در مقابل نرخ بهره سود مشارکت در منافع افزايش يافت که علت آن هم تبديل دارايی های کم بازده به دارايی های با بازده بالا بود. در محاسبات نيز سود مشارکت در منافع حاصل از وام اعطايی از محل بيمه نامه ها، از وام های غير بيمه نامه ای تفکيک شده بود. به علاوه برخی از شرکت های بزرگ تعاونی (Mutual) تغييراتی نيز در بيمه نامه های با مشارکت در منافع خود اعمال کردند ؛ از جمله افزودن بيمه تمام عمر، افزايش سرمايه بيمه عمر در بيمه عمر زمانی با الحاقيه و پرداخت حق بيمه اضافی آن که شرايطی مشابه پرداخت حق بيمه های متغير را فراهم می نمود.
ادامه دارد…
[1] ممکن است مستمری برای مدتی معین و مثلاً ده یا پانزده سال باشد و ضمنا شروع آن هم پس از رسیدن بیمه شده به سن معین باشد. به عنوان مثال بیمه شده ای 30 ساله قراردادی امضاء کند که به موجب آن از سن 60 تا 80 سالگی مستمری دریافت کند.(واژه نامه تحليلی – تأليف دکتر غلامحسین جباری)
[2] Life Insurance Marketing and Research Association (LIMRA)
-
1 پاسخ
-
بخش دوم و پایانی؛ ويژگی بيمه عمر یونيورسال
بيمه عمر يونيورسال یک بيمه عمر قابل تنظيم (Adjustable Life Insurance)است. بدين ترتيب که:
1- حق بيمه متغير است و ثابت نيست؛
2- سرمايه فوت متغير است و ثابت نيست؛
3- شرکت بيمه صورت وضعیت حسابِ بیمه گذار را به همراه هزينه ها و ساير مخارج به وی اعلام می کند.
به بیمه عمر یونیورسال ، بيمه عمر تفکيک شده (Unbundled Life Insurance) نيز می گويند؛ چون سه جزء اساسی آن یعنی : درآمد حاصل از سرمايه گذاری، حق بيمه پوشش ها و هزينه های بيمه گری بيمه نامه در گزارش سالانه ای که به دارنده بيمه نامه تحويل می شود؛ مشخص می گردد.
صورت وضعیت یا گزارش سالانه ای که به بيمه گذار داده می شود ، بايد نشاندهنده وضعيت بيمه نامه باشد که عبارتند از: سرمايه فوت که بیمه گذار انتخاب کرده، مبلغ معين بيمه جاری، ارزش نقدی، ارزش بازخريدی، و تراکنش هاي مربوط به بيمه نامه که در طول سال صورت پذيرفته است شامل حق بيمه های دريافتی، هزينه های منظورشده، سود تضمينی و سود مازادی که در بستانکار حساب ارزش نقدی عمل شده ، حق بيمه خالص پوشش بيمه ای که کسر شده است و مانده ارزش نقدی از اجزای صورت وضعیت بیمه نامه محسوب میشوند.
لازم به توضيح است که منظور از ارزش نقدی (Cash Value) مبلغ پولی است که در پايان قرارداد بيمه، بيمه گذار می تواند دريافت کند و ارزش باز خريدی (Cash Surrender Value) وجه نقد قابل استرداد در صورت فسخ يا ابطال قرارداد بيمه است.
Log in to reply.