نظر خواهی در خصوص مکانیزم مناسب برای حل اختلاف نماینده بیمه و شرکت بیمه

[غلامعلی ثبات]

اضافه کنم که موضوع بحث، حل اختلاف مبتنی بر قرارداد نمایندگی است که در بیشتر موارد نماینده، خواهان اقدام علیه شرکت بیمه است. تخلف نماینده موضوع دیگری است که البته میتواند منشا اختلاف هم باشد.

[غلامعلی ثبات]

خودم همینطوری و بدون بررسی کافی این نکات به ذهنم رسید:

۱- آیین نامه حل اختلافات بیمه ای تدوین و در شورای عالی بیمه تصویب شود.

۲- در این آیین نامه، هیاتهای متعدد برای حل اختلاف بین شرکتهای بیمه، بین شرکت بیمه و بیمه گذار، بین شرکت بیمه و نماینده، بین شرکت بیمه و ارزیاب خسارت و همینطور بین شرکت بیمه و کارگزار پیش بینی شود.

۳- این هیاتها باید نوعی شبیه سازی از روش داوری در قانون آیین دادرسی مدنی باشد تا آرای آنها قوت قانونی هم داشته باشد.

۴- یک دبیرخانه مستقل برای هیاتهای حل اختلاف بیمه ای راه اندازی و هزینه هایش از محل حق الزحمه حل اختلاف تامین شود که ابتدا خواهان میپردازد و در نهایت بر عهده بازنده اختلاف خواهد بود.

۵- در قراردادهای مربوط، طرفین بپذیرند که اختلافات بین آنها از طریق رجوع به این هیاتها به مثابه روش داوری، حل و فصل شود.

۶- اگر از طریق قانون نیز جایگاه رسمی برای این هیاتها تعیین شود که بسیار عالی خواهد شد.

[ف. حسین نژاد (روابط عمومی شاب)]

نظر برخی از اعضای انجمن حرفه ای؛

دکتر حجاریان:

هیات حل اختلاف بین شرکتها می تواند در سندیکا تشکیل شود .‌ اما حل اختلاف بین نماینده و شرکت بیمه باید داخل خود شرکت باشد . چون رابطه آنها بر اساس یک قرارداد و درونی است . ربطی هم خارج شرکت ندارد .‌

پیشنهاد من آن است که بیمه مرکزی در نظام حاکمیت شرکتی ، هیات داوری را زیر نظر هیات مدیره شرکتها قرار دهد که شامل اعضای مستقل باشد .

این هیات به شکایت نماینده رسیدگی کند.

اگر نماینده حکم هیات را نپذیرفت می تواند به قوه قضائیه مراجعه کند .

[بهزاد توژان]

با سلام و احترام

به نظر من ابتدا باید هر شرکت بیمه‌گری، کمیته‌ای متشکل از تعدادی نماینده منتخب(انتخاب شده توسط نمایندگان و کارگزاران آن شرکت) و کارشناسان فنی شرکت(که توسط مسئولین شرکت انتخاب می‌شوند) تشکیل داده و در ابتدا اختلافات بین بیمه‌گر و نماینده در این کمیته مطرح شود.

اگر اختلاف کماکان باقی باشد، در کمیته دیگری متشکل از نمایندگان منتخب دیگر شرکت‌های بیمه و کارشناسان دیگر شاغل در صنعت بیمه که از طرف بیمه مرکزی انتخاب می شوند بررسی شود.

در صورتیکه به این صورت اقدام شود، به نظر می‌رسد مراجعه به مرجع قضایی متصور نباشد و در صورت مراجعه نیز رای کمیته‌ای که منتخب بیمه مرکزی بوده، می‌تواند تاثیرگذار باشد.

[فرهاد عظیمی]

با درود و عرض ادب خدمت جناب آقای ثبات عزیز و سایر دوستان دنبال کننده این گفتمان.

اگر چه با توجه به تجربه ارزشمند جنابعالی، آنچه ما در آخر مناسب تشخیص خواهیم داد به احتمال زیاد همان است که شما در قسمت سوم فرمایشتان اعلام نموده اید ولی برای اینکه از زاویای مختلف به قضیه نگاه کنیم به نظرم بهتر است ابتدا رویه موجود را بررسی نماییم.

همانطور که می دانیم دعوای بین نماینده و شرکت بیمه می تواند در قالب یکی از حالت های زیر باشد.

• دعوای رسیدگی به اختلاف نماینده و شرکت بیمه
• دعوای رسیدگی به تخلفات نماینده

که فصل سوم آیین نامه شماره 75 به همین موضوع پرداخته است. ایناهاش

با توجه به اینکه موضوع این گفتمان بیشتر به دعوای نوع اول تمرکز دارد ما نیز رویه جاری در این خصوص را بیان می کنیم.

بر اساس ماده ۱۱– آیین نامه شماره 75 شرکت بیمه مکلف است:

۱-در قرارداد نمایندگی موارد زیر را درج نماید:

…

8-1- ارجاع‌ رسیدگی‌ به‌ اختلاف‌ احتمالی شرکت بیمه‌ و نماینده‌ به هیئت موضوع ماده ۲۰ این آیین‌نامه.

پس تا اینجا شرکت بیمه باید در قرارداد نمایندگی قید کرده باشد که در صورت بروز اختلاف بین شرکت بیمه و نماینده موضوع باید توسط یک هیئت رسیدگی شود. حالا ببینیم اعضای این هیئت چه کسانی هستند.

ماده ۲۰ آیین نامه شماره 75 هیئت را اینطور معرفی نموده که؛ «به منظور رسیدگی به اختلافات نماینده و شرکت بیمه در رابطه با مقررات این آیین نامه و قرارداد نمایندگی منعقده، هیئت رسیدگی به اختلافات نماینده و شرکت بیمه که در این آیین‌نامه هیئت نامیده می‌شود و مرکب از سه نفر به شرح زیر تشکیل می‌شود:

الف) نماینده بیمه مرکزی ج.ا.ایران؛

ب) نماینده منتخب سندیکای بیمه گران ایران؛

ج) نماینده منتخب انجمن‌های صنفی نمایندگان بیمه

حال باید دید آیا تصمیمات این هیات ارزش حقوقی دارند یا نه؟ به عبارت بهتر آیا این هیئت می تواند دعوا را فیصله دهد یا مانند کمیته ماده 29 خواهد شد.

در پاسخ باید گفت، بر اساس تبصره ۲ ماده 20 آیین نامه شماره 75؛ «تصمیمات هیئت به صورت مکتوب و مستدل با اکثریت آرا اتخاذ می‌شود و پس از امضای اعضای هیئت، توسط بیمه مرکزی ج.ا.ایران به طرفین ابلاغ می‌گردد. این تصمیمات برای طرفین قطعی و لازم‌الاجراست.

ضمنا بر اساس تبصره ۳- همان ماده؛ «دبیرخانه هیئت در بیمه مرکزی ج.ا.ایران مستقر خواهد بود و دستورالعمل نحوه تشکیل جلسات و اتخاذ تصمیم هیئت توسط بیمه مرکزی ج.ا.ایران تدوین و ابلاغ خواهد شد.»

افزون اینکه برای اجرای حکم صادره از سوی هیئت هم چاره اندیشی شده. یعنی انگار این شبه دادگاه بیمه ای واحد اجرای احکام هم دارد زیرا بر اساس بند 3 ماده 12 آیین نامه شماره 75 « به منظور تأمین و تضمین حقوق و مطالبات … شرکت بیمه، تضمین لازم را نزد شرکت بیمه طرف قرارداد تودیع نماید. نوع و میزان تضمین متناسب با حجم فعالیت هر نماینده حقیقی یا حقوقی و شکل حقوقی ثبت آن، به تشخیص شرکت بیمه طرف قرارداد تعیین می شود».

البته باید توجه داشت که بر اساس تبصره ۲- ماده 12 آیین نامه شماره 75 « به اجرا گذاردن تضامین مذکور توسط بیمه‌گر منوط به طرح و تصویب آن در کمیته موضوع ماده ۲۱ آئین‌نامه می باشد».

آیین نامه فراتر از این هم رفته و همانند مراجع قضائی برای تجدید نظر هم چاره اندیشی کرده. در ادامه تبصره ۲- ماده 12 آیین نامه شماره 75 آمده « … در صورتی که نماینده به تصمیم کمیته مذکور معترض باشد می‌تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ آن، برای تجدید نظر خواهی در هیئت رسیدگی به اختلاف نماینده و شرکت بیمه تقاضای کتبی نماید. در صورت عدم تجدید نظرخواهی ظرف مهلت مقرر و یا تأیید رأی کمیته در هیئت مذکور، شرکت بیمه می‌تواند با رعایت قوانین مربوط، تضامین را به نفع خود کارسازی نماید»

تنها ایرادی که به آن وارد است این است که نماینده باید به همان هیئتی اعتراض نماید که رای بدوی را صادر نموده است.

حال پرسش این است که به نظر شما این رویه برای رسیدگی به اختلافات نماینده و شرکت بیمه خوب است یا نه؟ اگر خوب نیست ایرادات آن چیست و چه راهکاری پیشنهاد می شود.