مسئولیت اجتماعی در صنعت بیمه

نويسنده: محمد تقي آرام فر

از ابتدای خلقت، مساله مسئولیت انسان‌ها نسبت به یکدیگر از مسائل مهم جامعه بوده است. به مرور زمان و با تشکیل جوامع، مشاغل، سازمان‌ها و شرکت‌ها و برخورداری آنها از چشم انداز و ماموریت سازمانی، این مساله به صورت مسئولیت اجتماعی شرکتی Corporate Social Responsibility یا CSR نمود پیدا کرد. بسیاری متعقدند که درخواست جامعه مبنی بر رفتار مسئولانه شرکت‌ها موجب به وجود آمدن مسئولیت اجتماعی شرکتی گردیده است. تعاریف بسیار متنوعی از مسئولیت اجتماعی شرکتی وجود دارد؛ ولی به بیان ساده، شرکت ها نسبت به جامعه و فضایی که در آن فعالیت می کنند باید احساس مسئولیت کرده و در این راستا تلاش‌هایی را انجام دهند. از طرفی دیگر، مسئولیت اجتماعی شرکتی، فعالیت‌هایی است که پیش برنده سود و منفعت اجتماعی بوده و فراتر از منافع شرکت یا سازمان است.

با بررسی های صورت پذیرفته، به نظر سه جنبه با اهمیت مسئولیت اجتماعی شرکتی به شرح زیر است:

• مسئولیت اجتماعی زیست محیطی:

در این نوع از مسئولیت‌های اجتماعی، شرکت بخش بزرگی از تمرکز خود را بر روی حفظ محیط زیست و منابع طبیعی می‌گذارد.

• مسئولیت اجتماعی خیر خواهانه:

در این نوع از  CSR شرکت مسئولیت خود را، در نظر گرفتن خدمات و رفع معضلات اجتماعی دانسته و برای رفع این معضلات تحت عنوان کمپین‌های مختلفی تلاش می‌کند.

• مسئولیت اجتماعی اخلاقی:

اجتناب از کارکردن با شرکت‌های دارای سابقه و شهرت منفی، عدم ارائه اطلاعات نادرست به جامعه، عدم پایمال نمودن حقوق مصرف کنندگان و … از جمله این مسئولیت می‌باشد.

با توجه به موارد ذکر شده به نظر در صنعت بیمه، مسئولیت اجتماعی اخلاقی شرکت‌های بیمه از اهمیت بیشتری برخودار می‌باشد. اولین راه توسعه بستر اصول اخلاقی در بیمه، بررسی چالش‌های پیش روی اهالی حرفه‌ای بیمه همچون اکچوئرها، کارشناسان صنعت بیمه، وکلا و بازاریابان بیمه است. در برررسی الگوسازی ریسک‌های پیش روی صنعت بیمه و دستورالعمل‌های موجود، مشخصاً بحث رعایت اصول اخلاقی و یا همان مسئولیت اجتماعی اخلاقی شرکت‌های بیمه مبهم است و تنها در برخی از موارد دارای کاربرد بوده و صرحتاً در برخی دیگر، کاربردی ندارد. لذا لازم است بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر به صورت جدی در خصوص رعایت یکسان مسئولیت اخلاقی شرکت‌های بیمه، با تدوین دستورالعمل‌هایی در صدور و خسارت بیمه‌نامه‌ها و ایجاد وحدت رویه، ورود پیدا نموده و ضمن رفع ابهامات موجود به منظور رعایت اصول اخلاقی و ایجاد احساس اطمینان در مقابل درک ناصحیح جامعه از صنعت بیمه، بستر مسئولیت اجتماعی اخلاقی صنعت بیمه را فراهم آورد.

در جایگاه دوم مسئولیت‌های اجتماعی صنعت بیمه، به نظر مسئولیت اجتماعی خیرخواهانه قرار دارد تا ضمن بهره‌گیری از عواید حاصل شده مادی و معنوی ناشی از ارائه خدمات و رفع معضلات اجتماعی، اطلاع رسانی صحیح در خصوص محصولات بیمه‌ای و مزایای خریداری آنها به جامعه، انجام شود. در ادامه به نظر مسئولیت اجتماعی زیست محیطی با رعایت عوامل محیطی و منابع طبیعی همانند استفاده صحیح از ملزومات اداری و وسایل مصرف کننده انرژی، می تواند هم ردیف مسئولیت اجتماعی خیرخواهانه قرار داشته باشد.    امید است شرکت‌های بیمه، سندیکای بیمه‌گران، بیمه مرکزی و شورای عالی بیمه با توجه به چالش‌های موجود در صنعت بیمه و همچنین چالش های اجتماعی پیش روی این صنعت، به صورت تخصصی کارگروهی را نیز در این خصوص تعیین و تصمیمات لازم را به منظور اجرای مناسب مسئولیت اجتماعی صنعت بیمه، اتخاذ نماید.