وضعیت خسارت ناشی از تأخیر در تحویل محمولات

نویسنده: حمید علیجانی

یکی از دلایل خسارت در بیمه های حمل و نقل، تاخیر پیش آمده در حمل و یا تحویل محموله می باشد. بخصوص در شرایط حال حاضر با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سازمان ها و شرکت ها در کشورهای مختلف، بدیهی است که محمولات به موقع به مقصد نهایی نخواهند رسید. تاخیر در این شرایط حداقل دو آسیب برای کسب و کارها خواهد داشت که در ادامه نیم نگاهی به انواع و وضعیت پوشش آنها در بیمه نامه های باربری خواهیم داشت.

الف: توقف در فعالیت واحد صنعتی یا پروژه به دلیل عدم دریافت به موقع کالا

در خصوص اولین پیامد یعنی توقف در فعالیت واحد صنعتی یا پروژه به دلیل عدم دریافت به موقع کالا، اگرچه در بازارهای بین المللی بیمه در این ارتباط پوشش خاصی در رشته بیمه باربری ارائه می شود اما در بیمه نامه های باربری رایج در ایران این نوع از خسارت ها پوشش داده نمی شود. بنابراین در ایران چنین خساراتی از محل بیمه نامه باربری قابل جبران نیست.

ب: فساد یا کوتاه شدن مدت زمان مصرف کالا های تاریخ دار

این خسارت یعنی خسارت فساد ناشی از تاخیر مشمول بند 4.5 استثنائات می باشد. در بخش استثنائات کلوزهای سه گانه بیمه های باربری چنین آمده است:

استثنائات:

۴- اين بيمه به هيچ وجه شامل خطرات زير نمي‌گردد:

(۱/۴)- … . (۲/۴)- … . (۳/۴)- … . (۴/۴)- … .

(۵/۴)- تلف شدن، آسيب ديدن يا هزينه اي‌كه علت آن تاخير باشد، حتي اگر اين تاخير ناشي از خطرات بيمه شده باشد (به‌استثناء هزينه هاي قابل پرداخت بر اساس بند ۲). در این مورد نیز با توجه به اینکه علت مستقیم خسارت، تاخیر می باشد لذا مستند به بند 4.5 کلوز های سه گانه بیمه باربری این مورد نیز در شمول استثنائات بیمه نامه ها بوده و قابل جبران نیست.

خسارت های در حین تاخیر

اما علیرغم موارد معنونه، تاخیر وجه دیگر نیز دارد. به عبارت دیگر یک بعد آن خسارت مستقیم ناشی از تأخیر بوده که وضعیت پوشش در دو بند فوق تشریح گردید لیکن وجه دیگر آن خسارت در حین تاخیر است. در این حالت به دلیل تاخیر، دوره سفر طولانی تر از حالت عادی می شود و در صورتی که در حین این تاخیر خسارتی ناشی از خطرات بیمه شده واقع گردد، با توجه به عدم اسثتناء بودن چنین خسارت هایی، جبران خسارت وارده در تعهد بیمه گران خواهد بود.