آيين نامه شماره ۸۱
مقررات تعيين حق بيمه كليه رشتههاي بيمهاي
آيين نامه شماره ۸۱
مقررات تعيين حق بيمه كليه رشتههاي بيمهاي
شورايعالي بيمه در اجراي ماده ۱۷ قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمهگري و به استناد ماده ۱۱۴ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران و موارد مربوط در قانون اجراي سياستهاي كلي اصل ۴۴ قانون اساسي، در جلسه مورخ ۱۵/۱۲/۱۳۹۱ «مقررات تعيين حق بيمه كليه رشتههاي بيمهاي» را مشتمل بر ۱۰ ماده و ۵ تبصره به شرح ذيل تصويب نمود :
ماده ۱- مؤسسات بيمه مكلفند حقبيمه انواع رشتههاي بيمه را با رعايت مقررات اين آييننامه و موازين فني پيوست تعيين و اعمال نمايند.
تبصره– نحوه تعيين حقبيمه رشتههاي بيمه مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث و مازاد آن، بيمه حوادث راننده، بيمه نوسانات نرخ ارز، بيمه زندگي و مستمري و ساير رشتههايي كه حقبيمه آنها توسط هيئت وزيران و يا بيمه مركزي تعيين ميشود تابع مقررات مربوط خواهد بود.
ماده ۲- مؤسسات بيمه موظفند ضمن رعايت موازين فني تعيين حقبيمه موضوع ماده ۱، نرخ حقبيمه انواع رشتههاي بيمه و ميزان و شرايط انواع تخفيف و اضافه نرخ را در كميتهاي متشكل از اكچوئر، مدير فني رشته ذيربط، معاون فني، مديرعامل (يا قائم مقام وي) و يكي از اعضاي هيئت مديره مؤسسه بيمه تعيين و همزمان با ابلاغ آن يك نسخه را به بيمه مركزي ارسال نمايند.
ماده ۳- در تعيين رشتههايي از قبيل بيمههاي مهندسي كه امكان تعيين تعرفه يكسان وجود ندارد مؤسسات بيمه موظفند بجاي تعيين تعرفه، مباني تعيين نرخ را با توجه به مقررات اين آييننامه تعيين و همزمان با ابلاغ آن يك نسخه را به بيمه مركزي ارسال نمايند.
ماده ۴- در تعيين حقبيمه رشتههاي آتشسوزي، مهندسي و نفت، گاز و پتروشيمي، كشتي، هواپيما و باربري، رعايت ماده ۶ آييننامه نحوه واگذاري بيمههاي اتكايي اجباري و ميزان كارمزد و مشاركت در سود آن (آييننامه شماره ۷۶ مصوب شورايعالي بيمه) الزامي است.
ماده ۵- هر يك از مؤسسات بيمه موظفند تعرفه حقبيمه رشتههاي بيمه خود را به نحوي تعيين نمايند كه در هر سال ضريب خسارت رشته درمان كمتر از ۵۰ درصد و بيشتر از ۸۵ درصد و ضريب خسارت هر يك از ساير رشتهها كمتر از ۴۰ درصد و بيشتر از ۷۵ درصد نباشد.
تبصره ۱- مبناي محاسبه ضريب خسارت مؤسسه بيمه در هريك از رشتههاي بيمهاي، مقررات مندرج در ماده ۳ آييننامه ذخاير فني مؤسسات بيمه (آييننامه شماره ۵۸) مصوب شوراي عالي بيمه خواهد بود.
تبصره ۲- چنانچه تعداد بيمهشدگان قرارداد بيمه درمان بيش از تعدادي كه بيمه مركزي اعلام ميكند باشد مؤسسه بيمه موظف است قبل از انعقاد قرارداد بيمه، موافقت بيمه مركزي را در مورد حقبيمه آن اخذ نمايد.
ماده ۶- مؤسسات بيمه موظفند مطابق دستورالعملي كه بيمه مركزي ابلاغ خواهد كرد، آمار عملكرد هريك از رشتههاي بيمهاي را به صورت جداگانه نگهداري نمايند و هر سه ماه يكبار نحوه اجراي اين آييننامه و ضريب خسارت مؤسسه را به تفكيك رشتههاي بيمهاي به بيمه مركزي گزارش نمايند.
ماده ۷- مؤسسات بيمه موظفند در رشتههايي كه شرايط عمومي مصوب شورايعالي بيمه دارد بيمهنامههاي خود را با رعايت آن شرايط صادر نمايند و در رشته هايي كه فاقد شرايط عمومي مصوب شورايعالي بيمه است شرايط عمومي بيمهنامههاي خود را بر اساس مجوز بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران يا كلوزهاي متعارف بينالمللي صادر نمايند.
ماده ۸- در صورت احراز تخلف مؤسسه بيمه از اجراي مفاد اين آييننامه بيمه مركزي ج.ا.ا ميتواند حسب مورد هر يك از اقدامات زير را انجام دهد:
۱- اخطار كتبي به اكچوئر، مديران فني، معاون فني، مدير عامل و يا هيئت مديره مؤسسه بيمه،
۲- سلب صلاحيت اكچوئر، مديران فني، معاون فني و يا مديرعامل مؤسسه بيمه،
۳- الزام شركت به استعلام نرخ از بيمه مركزي قبل از صدور بيمهنامه در يك يا چند رشته بيمه،
۴- تعليق پروانه فعاليت مؤسسه بيمه در يك يا چند رشته بيمه با تصويب شورايعالي بيمه،
۵- لغو پروانه فعاليت مؤسسه بيمه در يك يا چند رشته بيمه با تأييد شورايعالي بيمه و تصويب مجمع عمومي بيمه مركزي ج.ا.ا.
ماده ۹- بيمه مركزي هر ششماه يكبار گزارشي از نحوه اجراي اين آييننامه توسط هريك از موسسات بيمه را تهيه و به شورايعالي بيمه ارايه خواهد نمود.
ماده ۱۰- اين آئيننامه از ابتداي سال ۱۳۹۲ لازم الاجراست و از تاريخ مذكور مصوبات مربوط به برنامه اصلاح نظام تعرفه بازار بيمه كشور (مصوبات مورخ ۶/۳/۱۳۸۸، ۶/۸/۱۳۸۸، ۲۰/۸/۱۳۸۸، ۴/۹/۱۳۸۸، ۲۲/۲/۱۳۸۹، ۱/۱۰/۱۳۸۹ و ۱۱/۱۲/۱۳۸۹) و آييننامه شماره ۶۵ مصوب شوراي عالي بيمه ملغي ميشوند.
موازين فني تعيين نرخهاي بيمه
الف ) معيارهاي عمومي تعيين نرخ حقبيمه انواع رشتههاي بيمه:
شركتهاي بيمه بايد حقبيمه رشتههايي كه اجازه تعيين نرخ دارند را با رعايت و توجه به موارد زير تعيين نمايند:
۱- بيمهپذير بودن ريسك.
۲- شدت و تواتر ريسك.
۳- توجه به تابع توزيع ريسك و ميانگين و واريانس آن.
۴- سوابق عمليات بيمهاي آن رشته.
۵- اعمال تخفيف يا اضافه نرخ بر اساس سابقه بيمهگذار.
۶- در بيمههاي اشخاص: عوامل متعارف بازار بيمه از جمله جدول مرگ و ميرو نرخ بهره فني.
۷- وضعيت ريسك از لحاظ رعايت استانداردهاي پيشگيري و ايمني.
۸- رعايت حد توانگري شركت.
۹- توجه به عوامل تشديد خطر.
۱۰- مدت بيمه.
۱۱- خطرات اضافي و استثنائات
۱۲- فرانشيز
۱۳- هزينههاي اداري و عملياتي.
۱۴- عدم تبعيض غيرموجه در تعيين نرخ.
۱۵- امكان واگذاري اتكايي بويژه در رشتههايي مانند كشتي و هواپيما كه كلوزهاي استاندارد دارند.
۱۶- مقررات بين المللي در رشته هايي كه جنبه بينالمللي دارد و تابعي از كنوانسيونها و موافقتنامههاي بين المللي است.
۱۷- ارائه بيمهنامه در قالب بيمههاي مشترك نبايد اصول حاكم بر محاسبه حقبيمه را نقض نمايد.
۱۸- توجه به اوضاع پيرامون بازار بيمه كشور.
ب) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ حقبيمه رشته هواپيما:
بيمه هواپيما يكي از تخصصيترين رشتههاي بيمهاي است كه به دليل تنوع پوششها از جمله بدنه، مسئوليت در قبال مسافران، مسئوليت توليدكنندگان و… پيچيدگي خاصي در نرخگذاري دارد و يكي از رشتههايي است كه بدليل جنبه بينالمللي، تابع كنوانسيونها و موافقتنامههاي بينالمللي است و از كلوزهاي استاندارد مختلفي در هربخش از پوششهاي آن استفاده ميشود. شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ حقبيمه اين رشته علاوه بر عوامل مندرج در بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- نوع هواپيما.
۲- ارزش هواپيما.
۳- سال ساخت هواپيما.
۴- تجهيزات ايمني هواپيما.
۵- خطرات اضافي و استثنائات.
۶- تعداد هواپيماهاي بيمه شده در ناوگان (يك هواپيما يا تعدادي از يك ناوگان).
۷- حوزة استفاده (منطقةجغرافيائي).
۸- سابقة خسارتي در پنج سال گذشته.
۹- سوابق پروازي، تجربه و سن خلبان.
۱۰- مدت پرواز سالانه.
۱۱- نوع كاربرد هواپيما (آموزشي، مسافري، باري و …).
۱۲- مبنا و ميزان مسئوليت (كنوانسيون ورشو، موافقتنامه مونترال، …).
۱۳- كلوزهاي مورد استفاده.
۱۴- برنامههاي تعميراتي و رتبه موسساتي كه تعميرات را انجام دادهاند.
۱۵- علامت ثبتي و كشور سازندة هواپيما.
۱۶- مديريت خطوط هوائي.
۱۷- وضعيت و نوع فرودگاههاي مورد استفاده و تجهيزات ايمني آنها.
پ) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ حقبيمه رشته كشتي:
با توجه به تنوع كشتيها از جمله باري و مسافري و محدودة تردد آنها، محاسبة نرخ در بيمة كشتي تابع عوامل مختلفي مانند ويژگيهاي فني كشتي، نوع كاربري و مسئوليتهاي مختلف صاحبان و شركتهاي كشتيراني در قبال عوامل انساني و محيط زيست است. اين رشته نيز مانند بيمه هواپيما تابع كنوانسيونهاي مختلف بينالمللي و كلوزهاي مختلفي است كه در اين رشته مورد استفاده قرار ميگيرد. شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ حقبيمه اين رشته علاوه بر عوامل مندرج در بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- نوع شناور (باري، مسافري و كشتيهاي ويژه عمليات خاص).
۲- موسسه طبقهبندي و تاييد كننده سلامت شناور.
۳- ايمني و قابليت دريانوردي.
۴- سن شناور.
۵- محدودة تردد.
۶- سابقه خسارتي.
۷- تعداد شناورهاي بيمه شده (يك كشتي يا تعدادي از يك ناوگان).
۸- سابقه فعاليت حرفهاي مالك شناور.
۹- مشخصات شركت سازنده.
۱۰- كشور سازنده و پرچم.
۱۱- سوابق شغلي خدمه.
۱۲- ارزش شناور.
۱۳- فرانشيز.
۱۴- نوع نيروي محركه شناور و ماشينآلات.
۱۵- امكانات تعمير شناور.
۱۶- كلوزهاي مورد استفاده.
۱۷- محموله (مواد فاسد شدني، مواد نفتي، مسافر و …).
ت) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ حقبيمه رشته مهندسي:
در بيمههاي مهندسي به دليل تعدد پوشش و تنوع پروژهها، احصاي عوامل موثر در ارزيابي ريسك و تعيين حقبيمه به صورت جامع دشوار است زيرا بسته به نوع پروژه ممكن است عوامل مورد نظر آنقدر متنوع و متكثر باشند كه نتوان همه آنها را فهرست نمود. بدليل همين محدوديت، آنچه در اين ضوابط اعلام شده است عوامل كلي و فراگير بيمههاي مهندسي است. بنابراين توجه به عوامل و پارامترهاي ويژه هر نوع پروژه موضوع بيمه كه در اين ضوابط ذكر نشده نيز مورد تاكيد است و شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ حقبيمه اين رشته علاوه بر توجه به عوامل مندرج در بند الف و خصوصيات پروژه به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- شناسائي ريسكهاي هر بخش از پروژه.
۲- تعيين ميزان تعهدات بيمهگر در هر بخش.
۳- تفكيك پروژه به بخشهاي مختلف از جمله سازههاي موقتي، عمليات ساختماني، ماشينآلات، دورة نگهداري، آزمايش و راهاندازي و …
۴- نحوه پرداخت حق بيمه.
۵- سابقه فعاليتهاي پيمانكار.
۶- امكانات ايمني در بخشهاي مختلف پروژهها.
۷- مسئوليت در قبال اشخاص ثالث با در نظر گرفتن محيط پيرامون پروژهها.
۸- عوامل تشديد خطر در رابطه با وضعيت و محل اجراي پروژهها و ماشينآلات.
۹- استهلاك و عمر مفيد ماشينآلات.
۱۰- برآورد زيانهاي ناشي از خطاي انساني، نقص فني و مخاطرات بيروني.
۱۱- خطرات اضافي و استثنائات.
۱۲- توجه به خسارتهاي غيرمستقيم مانند عدمالنفع.
۱۳- تجربه خسارتهاي سال گذشته و ويژگيهاي هر ريسك.
۱۴- دوره انتظار در پوشش عدمالنفع.
۱۵- دامنه خسارتهاي تحت پوشش بر اساس نوع پروژهها.
۱۶- بررسي كامل خطرات طبيعي و محيطي و وضعيت زمينشناختي محل.
۱۷- مدت اجراي پروژه.
۱۸- ويژگيهاي طرح و نوع مصالح ساختماني.
۱۹- درصد پيشرفت پروژه.
۲۰- شرايط و تمهيدات مربوط به اطمينان از سلامت اجراي پروژه.
۲۱- تجهيزات ايمني و اطفاي حريق و امكانات حفاظتي.
۲۲- تجربه پرسنل.
۲۳- سوابق اجرائي پيمانكار در انجام پروژههاي مشابه.
۲۴- شرايط مالي بيمهگذار و روشهاي تامين مالي پروژه.
۲۵- تعداد و نوع شيفتهاي كاري.
۲۶- ميزان و نوع مسئوليتهاي مجري.
۲۷- سازندگان و عرضهكنندگان تجهيزات و لوازم و مصالح.
۲۸- سوابق و خسارات قبلي پيمانكار.
۲۹- شرايط و كلوزهاي پيوست بيمهنامه.
۳۰- نوع و سطح تكنولوژي انجام كار.
ث) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ حقبيمه رشته باربري:
شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ اين رشته علاوه بر عوامل مندرج در بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- نوع و دامنه پوشش براساس كلوزهاي A و B و C و TOTAL LOSS و پوششهاي فراتر از هر كلوز.
۲- نوع و خصوصيات محموله (شكنندگي، فساد پذيري و …).
۳- طريق حمل (زميني، هوائي و يا دريايي).
۴- مسافت و مسير حمل.
۵- قلمرو جغرافيايي حمل.
۶- امكانات ايمني وسيلة حمل.
۷- مقررات بينالمللي حاكم بر حمل.
۸- عوامل غير قابل پيشبيني از جمله تغيير مسير حمل.
۹- خطرات اضافي و استثنائات.
۱۰- مبداء و مقصد حمل.
۱۱- خسارتهاي ناشي از جنگ، اغتشاش و يا تحريم.
۱۲- انتقال كالا از يك وسيله حمل به وسيله ديگر (Transshipment).
۱۳- دفعات حمل (Partshipment).
۱۴- دوره اعتبار بيمه نامه.
۱۵- نحوه پرداخت حق بيمه.
۱۶- درج شرط اخذ بارنامه حاوي ارزشدار در رابطه با بيمهنامههاي داخلي.
۱۷- مشخصات وسيله حمل.
ج) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ حقبيمه رشته آتشسوزي:
شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ حقبيمه اين رشته علاوه بر عوامل مندرج در بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- نوع قرارداد (عادي، تمام خطر، فرست لاس و …)
۲- گزارش كارشناس ريسك.
۳- نوع و امكانات ايمني مورد بيمه.
۴- نوع كالاهاي مورد بيمه.
۵- دامنة پوشش.
۶- درصد و ميزان فرانشيز در خطرات اضافي.
۷- خطرات اضافي و استثنائات.
۸- سوابق خسارتي در زمينه مورد بيمه، نوع فعاليت و گذشته بیمه گذار.
۹- طبقهبندي ريسكهاي پروژه.
۱۰- محاسبه MPL و EML.
۱۱- خطرهاي تحت پوشش.
۱۲- مدت زمان اعتبار بيمه نامه.
۱۳- پوشش مسئوليت در قبال اشخاص ثالث.
۱۴- استهلاك سازههاي مورد بيمه.
۱۵- منطقة خطر (ميزان ريسك زلزله).
۱۶- پراكندگي ريسك.
چ) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ حقبيمه رشته بدنه اتومبيل:
شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ حقبيمه اين رشته علاوه بر عوامل مندرج در بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- نوع خودرو (سواري، اتوكار، باركش، موتورسيكلت يا ساير وسايل نقليه).
۲- ظرفيت خودرو بر اساس وزن و يا تعداد سرنشين.
۳- حجم موتور.
۴- تعداد سيلندر.
۵- نوع پلاك (سازماني، شخصي، عمومي و …)
۶- سال ساخت.
۷- امكانات ايمني خودرو (ترمزABS و …).
۸- محدودة مجاز تردد (درون شهري – برونشهري).
۹- سوابق خسارتي بیمه گذار.
۱۰- وزن وسيله نقليه.
۱۱- نوع كاربري (امدادي، خدماتي، راهسازي، كشاورزي و…).
۱۲- خطرات اضافي و استثنائات.
۱۳- ميزان استهلاك.
۱۴- دامنه پوششهاي ارائه شده.
۱۵- مشخصات بیمه گذار از جمله سن، تحصيلات، جنسيت، شغل و…
۱۶- تعداد رانندگان خودرو و ميزان استفاده آنها.
۱۷- نحوه نگهداري از خودرو (داشتن پاركينگ و…).
ح) معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ در بيمه حوادث
شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ اين رشته علاوه بر ضوابط بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند.
مشخصات بيمه گزار يا بيمه شده از جمله جنسيت، شغل، سن، ميزان تحصيلات، وضعيت تاهل و…
۱- وضعيت سلامتي بيمه شده.
۲- نوع بيمه حادثه (گروهي، خانواده و انفرادي)
۳- تعيين حد تعهد بيمه گر براي خطرات فوت، نقص عضو، از كارافتادگي وهزينه هاي پزشكي
۴- تعيين خطرات اصلي تحت پوشش
۵- تعيين مرجع حل اختلاف.
۶- طبقه ريسك شغل و يا فعاليت بيمه شده و يا بيمه گزار
۷- تعيين ميزان تعهد بيمهگر در هر حادثه و در مدت اعتبار بيمهنامه.
۸- ميزان غرامت روزانه عمومي و غرامت بستري شدن در بيمارستان.
۹- دورة اعتبار بيمهنامه.
۱۰- حوزة جغرافيايي فعاليت بيمهشده.
۱۱- نوع حادثه(حوادث ناشي از كار يا ساير حوادث)
۱۲- تعريف دقيق و جامع حادثه
۱۳- طبقه بندي عوامل خارجي مسبب حادثه
۱۴- مشخص كردن مصاديق دفاع مشروع و نجات اشخاص و اموال در معرض خطر در بيمهنامه.
۱۵- منطقه فعاليت و مكان ارائه پوشش
۱۶- سوابق خسارتي بيمهگذار و يا بيمه شده
خ) – معيارهاي اختصاصي تعيين نرخ در بيمه مسئوليت حرفهاي پزشكان
شركتهاي بيمه موظفند در تعيين نرخ اين رشته علاوه بر ضوابط بند الف، به عوامل زير نيز توجه نمايند:
۱- مشخصات بيمه گزار يا بيمه شده ازجمله جنسيت، شغل، سن، ميزان تحصيلات، وضعيت تاهل و…
۲- طبقه بندي گروههاي پزشكي و پيرا پزشكي براساس تخصص و ماهيت فعاليت.
۳- مبناي احراز مسئوليت بيمهگذار.
۴- تعيين دقيق حد تعهد بيمهگر( براساس ديه يا توافق بيمهگر و بيمهگذار).
۵- تعيين مرجع حل اختلاف.
۶- سوابق خسارتي بيمهگذار و يا بيمه شده
۷- حوزة جغرافيايي فعاليت بيمهگذار و يا بيمه شده
۸- نوع بيمه نامه (گروهي يا انفرادي).
۹- هزينههاي دفاع و دادرسي.
۱۰- خسارتهاي تبعي(غير مستقيم).
۱۱- خطرات اصلي تحت پوشش
۱۲- سابقه فعاليت بيمهگذار در رشته تخصصي.
۱۳- تعيين حداكثر تعهد بيمهگر در هر حادثه و در طول مدت بيمهنامه.
۱۴- تعيين مرجع ذيصلاح تشخيص وتاييد ميزان صدمات وارده به اشخاص ثالث
۱۵- هزينههاي پزشكي
۱۶- دورة اعتبار بيمهنامه
۱۷- تعداد تقريبي اعمال جراحي طي مدت اعتبار بيمه نامه
آييننامه شماره ۸۱,۱
مكمل آييننامه مقررات تعيين حق بيمه انواع رشتههاي بيمهاي
شورايعالي بيمه در اجراي ماده ۱۷ قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمهگري، در جلسه مورخ ۱۳۹۲,۱۱.۲۹ ماده ۹ آييننامه مقررات تعيين حق بيمه كليه رشتههاي بيمهاي (آييننامه شماره ۸۱) را به شرح زير اصلاح و به عنوان آيين نامه شماره ۸۱.۱ و مكمل آييننامه مذكور تصويب نمود:
“ماده ۹- بيمه مركزي هر سال يكبار گزارشي از نحوه اجراي اين آييننامه توسط هريك از موسسات بيمه را تهيه و به شورايعالي بيمه ارايه خواهد نمود.”
آييننامه شماره ۸۱,۲
مكمل آييننامه مقررات تعيين حق بيمه انواع رشتههاي بيمهاي
شوراي عالي بيمه در جلسه مورخ ۱۳۹۳,۰۹.۲۵به استناد ماده ۱۷ قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمهگري، مقررات تعيين حق بيمه پوششهاي بدني و مالي بيمه اختياري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث را به شرح ذيل اصلاح نمود كه بدينوسيله جهت اجرا ابلاغ مي شود:
۱- آيين نامه شماره ۸۱ «مقررات تعيين حق بيمه كليه رشته هاي بيمه اي» را به شرح زير اصلاح و به عنوان مكمل آيين نامه مذكور (آيين نامه شماره ۸۱,۲) تصويب نمود:
– عبارت « و مازاد آن» در تبصره ذيل ماده ۱ اين آيين نامه حذف ميگردد.
دیدگاهها