[محمدسعید الفتی]

معنی کلمه “تهاجم” و “هجوم” در متون بیمه ای

با تقدیم سلام و احترام

از مطالعه پاسخ های ارزشمندی که در باب پرسش جناب آقای آرام فر داده شده است بهره مند شدم و این گونه برداشت کردم که برخی با معنی «محدود» یا به اصطلاحی حقوق دانان «مضیق» واژه و برخی با معنی «وسیع» آن موافقند. بدین معنی که برخی با پرداخت و عده ای با عدم پرداخت خسارت به استناد بند استثنا مذکور در آیین نامه شماره53 موافق هستند. با استفاده و سپاس از پاسخ جناب آقای علیجانی @Alijani و قاعده حقوقی Ejusdem generis ( عبارت لاتینی با تلفظ آیسدِم جنرس) که به فارسی می توان آن را هم ردیف ، هم مانند ، امثالهم معنا کرد؛ می شود پذیرفت که به دلیل اینکه واژه «تهاجم» و واژگان دیگر در پی واژه «جنگ» آمده است، منظور آیین نامه همان شرایطی شبیه وضعیت «جنگ» و عام و وسیع است و در شکل محدود آن به کار نبرده است. بنابراین اوضاع و احوال خسارتی که جناب آقای آرام فر مطرح کرده اند مصداق آن بند استثنا را ندارد و قابل پرداخت است.

غیر از معنی واژه، از دیگر سو که خسارت را می توان قابل پرداخت دانست این است که چرا بیمه گر در بیمه نامه (شرایط عمومی و خصوصی) اوضاع و احوال یا وضعیتی را از شمول بیمه مستثنی می کند:

1- به دلیل اینکه مورد استفاده قرار نگیرد و مغایر نظم عمومی و خلاف قوانین به ويژه قوانین آمری نباشد.

2- به دلیل اینکه برای محاسبه حق بیمه و توان جبران خسارت در پی قاعده احتمال و فاجعه بار نبودن وضعیتی است که پیش می آید. در شرایطی مانند جنگ اگر چه احتمالی است ولی چون فراگیر است و همه بیمه گذاران هم ممکن است پوشش جنگ را خریداری نکرده باشند بنابراین حق بیمه های دریافتی کفایت خسارت های وارد شده را نمی کند. مثال دیگر زلزله و سیل و بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها صندوقی برای جبران چنین خساراتی دارند.

3- باید به زمان تنظیم و تصویب آیین نامه شماره 53 هم توجه کرد که سال 1384 است و تصدیق می فرمایید که در آنزمان هنوز چنین معضلات اجتماعی را شاهد نبودیم که قرار باشد آیین نامه به چیزی جز تهاجم خارجی شبیه جنگ بیاندیشد.

4- در بیمه بدنه هم اکنون شرکت های بیمه خسارت های بسیاری بابت حادثه خودرو هنگام پارک بودن در خیابان و غیره می پردازند و ممکن است عوامل آن هم ناشناخته باشند. آیا در مقام مقایسه، آماری مبنی بر اینکه میزان خسارت هایی که از بابت نوع وضعیت تهاجمی که مطرح شده وجود دارد ؟

از توجهتان سپاسگزارم.

30/10/1399